Institute for Advanced Study

Het Institute for Advanced Study (IAS) van de Universiteit van Amsterdam is een centrum voor interdisciplinair onderzoek en brengt jonge internationale wetenschappers samen om ideeën te genereren, kennis te verbreden en nieuwe onderzoeksmethoden te ontwikkelen. Biologen, sociologen en economen werken samen aan onderwerpen als klimaatverandering, immigratie en financiële crises. Daarnaast worden Nobelprijswinnaars uitgenodigd om urgente interdisciplinaire kwesties te bespreken.

IAS betrekt twee grachtenpanden aan de Oude Turfmarkt, nr. 145 en nr. 147, midden in het hart van de Amsterdamse binnenstad. De twee gebouwen zijn in 1642 ontworpen door de beroemde 17e-eeuwse architect Philips Vingboons en gebouwd als identieke tweelingwoningen. De tweeling werd echter bij de geboorte gescheiden. Verschillend gebruik en verschillende eigenaren lieten hun sporen na in de gebouwen. De gevel van nr. 147 werd in 1882 zelfs volledig vervangen. Geen enkele wand-, vloer- of plafondafwerking was meer identiek toen we aan de slag ging. Je zou kunnen zeggen dat de gebouwen zijn gereduceerd tot een verzameling kamers waarvan er altijd twee zijn met dezelfde verhoudingen, één in nr. 145 en één in nr. 147.

Door de twee gebouwen om te vormen tot het nieuwe onderkomen van IAS wordt de tweeling na drie en een halve eeuw fysiek en programmatisch herenigd. De rijke historie van de gebouwen vormde een inspiratie voor de architectonische transformatie. Het spiegelen van de gebouwen, het continu bouwen en herbouwen, laag op laag, generatie op generatie, maakt deel uit van het DNA van het pand. Dit gaf ons een handboek om soms delen van de kamers te reconstrueren, maar ook radicaal in te grijpen daar waar de nieuwe functie daarom vroeg.

Een andere inspiratiebron was de nieuwe gebruiker. Het reflecteren, herdefiniëren en ontdekken van kenmerken die IAS van haar wetenschappers verwacht, worden ook als ruimtelijke principes in het ontwerp geïntroduceerd. Een architectonisch spel tussen fysiek en visueel, oud en nieuw, realiteit en perceptie moet ervoor zorgen dat zowel gebruikers als bezoekers hun manier van inter-acteren, werken en samenwerken opnieuw moeten definiëren.

We hebben gewerkt met de kwaliteiten die we per individuele ruimte hebben gevonden en wat we tijdens het bouwproces is hebben ontdekt. Hierdoor heeft IAS niet één dominante huisstijl, maar een mix van verschillende stijlen, waarbij elke kamer uniek is, afgestemd op de nieuwe functie en een eigen materialiteit en sfeer heeft. Juist door de kruisbestuiving tussen verschillende stijlen, gebruikers en sferen heeft IAS een eigen identiteit gekregen en werd eenheid gevonden in diversiteit.

nominatie ARC18 Interieur

lees meer in publicatie op dezeen

lees meer in publicatie van baunetz